رقابتمندی و وسعت دایره احراز
تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۶۷۸۸۶
فارس پلاس؛ محمدجواد اخوان در یادداشتی نوشت: رهبر معظم انقلاباسلامی در دیدار ابتدای سال ۱۴۰۲ با مسئولان نظام تعیین راهبردهای انتخاباتی در چهار مقوله را وظیفه نهادهای ذیربط دانستند که یکی از این چهار مقوله، «مشارکت» بود. اخیراً نیز در دیدار با اعضای شورای نگهبان تصریح کردند که «همه وظیفه دارند زمینه برگزاری انتخاباتی پرشور را در اسفندماه امسال فراهم کنند».
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
هرچند متغیر مشارکت در انتخابات وابسته به مجموعی از متغیرهای عمومی سیاسی و اجتماعی است، اما در درجه نخست رضایتمندی عمومی و در درجه دوم رقابتمندی نسبی میتواند از مهمترین متغیرهای تعیینکننده بر مشارکت در انتخابات قلمداد شود. البته رقابتمندی لزوماً بهمعنای حزبی یا سیاسی آن نیست، بلکه بسته به نوع حوزههای انتخابیه و وضعیت اجتماعی و سیاسی آنها رقابتمندی قابل تعریف و تبیین است. پیمایشهای اجتماعی نشان میدهد موضوع رضایتمندی عمومی عمدتاً متصل به عملکرد دستگاههای خدمترسان و تغییر معاش جامعه است، اما رقابتمندی ناظر به تحرکات فعالان و جریانهای سیاسی و اجتماعی و نیز بسترهای فراهم شده از سوی نهادهای حاکمیتی برای بالفعل شدن زمینههای لازم اجتماعی در این زمینه است.
اکنون هیئتهای اجرایی بررسیهای اولیه خود را انجام داده و نظر نهایی خود را درباره صلاحیت نامزدها اعلام کردهاند و تصمیمگیری در این مرحله با هیئتهای نظارت و نهایتاً شورای نگهبان است. طبیعی است که شورای نگهبان بر اساس وظایف قانونی خود با معیارهای مصرح در قانون به روال سابق به «احراز صلاحیت» نامزدها میپردازد. اما سؤال مهمی که اینجا مطرح است آن است آیا «احراز» مفهومی ایستا و صرفاً متوقف بر ویژگیهای فرد داوطلب است یا مفهومی پویا و متأثر از شرایط فرد و جمیع نامزدها و شرایط انتخابات؟
اگر احراز را ایستا بدانیم صلاحیت یک فرد تنها با چارچوبهایی بدون انعطاف سنجیده میشود و چهبسا به دلیل معصوم نبودن بشر، هیچکس را لایق پذیرش هیچ مسئولیتی ندانیم! اما احراز پویا در بستر جمعبندی کلی از وضعیت کرسی مورد رقابت، شرایط عمومی انتخابات و سایر نامزدها معنا مییابد. چراکه اساساً انتخابات، پدیداری نسبیتی است و در قیاس چند نفر است که فردی گزینش میشود. اصل آن است که نامزدهای نهایی واجد حداقلی از صلاحیتها باشند که این نصاب حداقلی را نباید تا حدی بالا در نظر گرفت که رقابتمندی در انتخابات ناممکن شود.
ممکن است اینجا گفته شود وظیفه شورای نگهبان صرفاً احراز صلاحیت افراد است و این شورا مسئولیتی در مورد مشارکت در انتخابات ندارد! این تلقی مغایر با سیاستهای کلی انتخابات جمهوری اسلامی ایران است که از سوی رهبر معظم انقلاباسلامی ابلاغ شده است. بر اساس بند ۱۱ این سیاستها «جلب مشارکت حداکثری» از جمله اهداف نظارت شورای نگهبان بر انتخابات تعیین شده و ازاینرو این شورا باید این هدف غایی را نیز در روند نظارتی خود از جمله بر موضوع احراز صلاحیتها مدنظر قرار دهد.
از طرفی میدانیم که احراز صلاحیت نامزدها در انتخاباتی، چون مجلس با ریاست جمهوری تفاوت جدی دارد، چنانکه مسئولیتی که بر عهده رئیسجمهور است با مسئولیت تکتک نمایندگان مجلس متفاوت است. ازاینرو روشن است که بخشی از معیارها و سختگیریهایی که در احراز صلاحیتها برای انتخابات ریاست جمهوری موضوعیت دارد، در انتخابات مجلس کم اثر و یا گاه بلااثر است. رهبر معظم انقلاباسلامی در سال ۱۳۸۲ در دیدار اعضای شورای نگهبان توصیههایی در این زمینه دارند که بازخوانی آنها مفید است.
ایشان به وزارت کشور و شورای نگهبان توصیه میکنند «آقایان احراز را حتمی بگیرید؛ اما دایره محرز را خیلی تنگ نگیرید؛ یعنی صلاحیتی که برای مجلس هست، مشخص شود که چگونه صلاحیتی است. واقعاً ببینیم آن مقدار صلاحیتی که برای مجلس در زمینه التزام به قانون اساسی و التزام به دین مبین اسلام و بقیه شرایط وجود دارد، چه اندازه التزامی است. میشود این را یک امرِ مقول به تشکیک دانست که شدت و ضعف دارد. آن التزام شدید کذایی که با اندک چیزی که دیده شود مخدوش میگردد، معلوم نیست که برای نماینده مجلس لازم باشد؛ آن مثلاً فرض بفرمایید برای رهبری یا برای برخی از مقامات عالیرتبه دیگر لازم است. برای مجلس حدی از این خصوصیات و شرایط لازم است که ما اسمش را صلاحیتها میگذاریم. آن حد را باید درست تشخیص داد و آن را احراز کرد».
در ادامه همین دیدار ایشان بهطور خاص در خصوص بررسی صلاحیت افراد بر اساس اظهاراتشان نکتهای قابلتأمل را بیان میکنند: «گاهی مثلاً فرض بفرمایید یک نفر در فضایی قرار میگیرد که هیجانی میشود و حرفی میزند که ممکن است حرف خوب و درستی نباشد؛ اما حاکی از عدم التزام آن شخص به دین یا به جمهوری اسلامی نیست. فرض کنید جوانی است که در محیطی هیجانی قرار گرفته و چند نفر مطلبی گفتهاند و او هم حرفی زده، یا در جلسهای که دو، سه یا پنج نفر از دوستان راجع به کشور و اسلام صحبت میکنند، جملهای گفته که این جمله ممکن است در صحبتی دوستانه قابل قبول باشد - هرچند که انتقادآمیز بوده؛ یا انتقاد از رهبری یا از برخی از مبانی نظام -، اما نمیتوان این جمله و حرف را که به گوش ما رسیده، حاکی بدانیم از اینکه این شخص از صلاحیت ساقط شده است».
از بیان معظم له روشن است که اظهارات هیجانی افراد که بعضاً ناشی از تأثیرپذیری از محیط پیرامونی و یا ناآگاهی نسبت به ابعاد گوناگون یک مسئله است بهتنهایی نمیتواند ملاک و مناطی برای احراز یا عدم احراز صلاحیت یک فرد تلقی شود و از آن گذشته نصاب حداقلی صلاحیتهای لازم برای احراز سمت نمایندگی مجلس متفاوت از سمتهایی، چون ریاست جمهوری یا عضویت مجلس خبرگان رهبری است. با این تفاسیر میتوان انتظار داشت اولاً اعضای محترم شورای نگهبان بر اساس بند ۱۱ سیاستهای کلی انتخابات، مسئله جلب مشارکت حداکثری را در حین بررسیهای خود مدنظر قرار دهند و ثانیاً بر مبنای توصیههای رهبر معظم انقلاباسلامی دایره «محرزین» را وسیعتر در نظر گرفته تا رقابتمندی انتخابات هرچه بیشتر ارتقا یابد.
پایان پیام/غ
منبع: فارس
کلیدواژه: محمدجواد اخوان رهبرانقلاب انتخابات رهبر معظم انقلاب اسلامی مشارکت در انتخابات احراز صلاحیت شورای نگهبان رقابت مندی صلاحیت ها نامزد ها بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۶۷۸۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اعلام آمادگی قالیباف ، متکی ، ذوالنوری ، آقاتهرانی ، رسایی و حاجیبابایی برای ریاست مجلس
ایسنا نوشت: با مشخصشدن نتایج انتخابات مجلس دوازدهم در بیشتر کرسیهای نمایندگی، رقابتها برای ریاست بر قوه مقننه شدت گرفته است که شنیدهها از محافل سیاسی و راهروی مجلس از لابیهای پشتپرده و برگزاری جلسات گوناگون حکایت دارد. بعد از برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات مجلس، تکلیف ۲۴۵ کرسی برای ۴ سال آینده مشخص شد و ۴۵ کرسی باقیمانده نیز در ۲۱ اردیبهشت تعیین میشوند بنابراین اکنون بیش از دو سوم ترکیب مجلس آینده مشخص شده است. از همان ابتدای اعلام نتایج انتخابات، موضوع اصلی در محافل سیاسی تعیین «رئیس مجلس دوازدهم» بود. موضوعی که هم در رسانهها پیگیری شد، هم چهرههای سیاسی داخل و خارج مجلس را به واکنش واداشت و هم زمینه جناحبندیها در این باب را فراهم کرد؛ این روند در روزهای پس از برگزاری انتخابات مجلس آنقدر سرعت گرفت که به موازات اعلام نتایج در مهمترین حوزههای انتخابیه، اسامی چهرههایی برای تکیهزدن به صندلی ریاست مجلس شنیده میشد. با نزدیکشدن به شروع کار مجلس آینده اما این رقابتها رنگوبوی بیشتری گرفته و خبرها حکایت از برگزاری جلسات متعدد رسمی و غیررسمی برای تصمیمسازی درباره ریاست مجلس آینده دارد. برمبنای آنچه برخی منتخبان مجلس آینده میگویند، افرادی چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم برای ریاست مجلس اعلام آمادگی کردند که از جمله آنان می توان از «محمدباقر قالیباف»، «منوچهر متکی»، «مجتبی ذوالنوری»، «مرتضی آقاتهرانی»، «حمید رسایی» و «حمیدرضا حاجیبابایی» نام برد. شنیدهها از راهروی مجلس هم نشان میدهد این چهرهها برای جلب نظر سایر منتخبان، جلساتی برگزار کردهاند؛ روندی که در آن، طرح وعدههایی برای گرفتن رای از منتخبان مجلس آینده هم دور از ذهن نیست. باتوجه به رقابت تنگاتنگ جریانهای مختلف اصولگرایی در انتخابات مجلس دوازدهم و حضور کاندیداهای آنان در بهارستان، انتظار میرود صحنه رقابت نهتنها برای کسب کرسی ریاست که برای کرسی نایب رئیسی، سایر اعضای هیأت رئیسه مجلس و حتی رؤسای کمیسیونهای تخصصی مجلس نیز جدیتر شود و در نهایت فضای کلی مجلس دوازدهم را به سمتوسویی هدایت کند که در آن کمتر شاهد یکدستیهایی از نوع مجلس یازدهم باشیم. در چنین شرایطی، اینکه کاندیداهای هر کدام از این کرسیهای ریاست، گوشهچشمی به نتایج دوره دوم انتخابات مجلس داشته باشند تا با رایزنیها بتوانند نظر آنان را به خود جلب کنند، نهتنها تصور بعیدی نیست که به نظر میرسد تاثیر سرنوشتسازی هم بر ترکیب نهایی هیات رئیسه و روسای کمیسیونهای مجلس دوازدهم برجای بگذارد. کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: کانال حمید رسایی: نگرانی منتقدان بجاست چون گزینه اصلی مقابل قالیباف است متکی هیچ تماسی با ابوترابی برای ریاست مجلس نداشته است